Lekcja 3.6: Inne formatowanie tekstu
Dodatkowe znaczniki formatowania tekstu w HTML
Oprócz podstawowych znaczników formatowania tekstu, takich jak <b>
, <i>
, <u>
czy <s>
, HTML oferuje wiele innych znaczników, które pozwalają na bardziej specjalistyczne formatowanie tekstu. W tej lekcji poznamy kilka z nich, które są szczególnie przydatne w różnych kontekstach.
Znacznik <mark>
Znacznik <mark>
służy do wyróżnienia tekstu, tak jakby został zaznaczony markerem. Przeglądarki domyślnie renderują zawartość <mark>
z żółtym tłem.
<p>Oto fragment tekstu z <mark>wyróżnionym fragmentem</mark>.</p>
Oto fragment tekstu z wyróżnionym fragmentem.
Znacznik <mark>
jest szczególnie przydatny do:
- Podkreślania ważnych fragmentów tekstu
- Pokazywania wyników wyszukiwania na stronie
- Zwracania uwagi na konkretne części tekstu
Znacznik <abbr>
Znacznik <abbr>
(od angielskiego "abbreviation") służy do oznaczania skrótów i akronimów. Atrybut title
może być użyty do podania pełnej formy skrótu, która pojawi się jako podpowiedź po najechaniu myszką.
<p>Organizacja <abbr title="World Health Organization">WHO</abbr> zajmuje się zdrowiem publicznym.</p>
Organizacja WHO zajmuje się zdrowiem publicznym.
Znacznik <abbr>
pomaga w:
- Poprawie dostępności strony dla osób nieznających skrótów
- Zwiększeniu zrozumiałości tekstu
- Dostarczaniu dodatkowych informacji bez zakłócania przepływu tekstu
Znacznik <cite>
Znacznik <cite>
służy do oznaczania tytułów dzieł, takich jak książki, filmy, obrazy, artykuły itp. Przeglądarki domyślnie renderują zawartość <cite>
kursywą.
<p>Moją ulubioną książką jest <cite>Władca Pierścieni</cite> J.R.R. Tolkiena.</p>
Moją ulubioną książką jest Władca Pierścieni J.R.R. Tolkiena.
Znacznik <code>
Znacznik <code>
służy do oznaczania fragmentów kodu komputerowego. Przeglądarki domyślnie renderują zawartość <code>
czcionką o stałej szerokości (monospace).
<p>Funkcja <code>console.log()</code> wyświetla informacje w konsoli przeglądarki.</p>
Funkcja console.log()
wyświetla informacje w konsoli przeglądarki.
Dla dłuższych fragmentów kodu często używa się znacznika <code>
w połączeniu ze znacznikiem <pre>
, który zachowuje formatowanie tekstu (spacje, znaki nowej linii):
<pre><code>
function powitanie(imie) {
console.log("Witaj, " + imie + "!");
}
powitanie("Jan");
</code></pre>
function powitanie(imie) {
console.log("Witaj, " + imie + "!");
}
powitanie("Jan");
Znacznik <pre>
Znacznik <pre>
(od angielskiego "preformatted") służy do wyświetlania tekstu preformatowanego, zachowując wszystkie spacje, tabulatory i znaki nowej linii. Jest często używany do wyświetlania kodu, ASCII art lub innych tekstów, które wymagają zachowania oryginalnego formatowania.
<pre>
_ _ _ _ _
| | | || || | | |
| |__| || || |__| | ___
| __ || || __ |/ _ \
| | | || || | | | (_) |
|_| |_||_||_| |_|\___/
</pre>
_ _ _ _ _ | | | || || | | | | |__| || || |__| | ___ | __ || || __ |/ _ \ | | | || || | | | (_) | |_| |_||_||_| |_|\___/
Znacznik <kbd>
Znacznik <kbd>
(od angielskiego "keyboard") służy do oznaczania tekstu, który powinien być wprowadzony przez użytkownika. Jest często używany w instrukcjach i dokumentacjach.
<p>Aby zapisać dokument, naciśnij <kbd>Ctrl</kbd> + <kbd>S</kbd>.</p>
Aby zapisać dokument, naciśnij Ctrl + S.
Znacznik <samp>
Znacznik <samp>
(od angielskiego "sample") służy do oznaczania przykładowego wyniku działania programu lub skryptu.
<p>Po uruchomieniu programu zobaczysz: <samp>Hello, World!</samp></p>
Po uruchomieniu programu zobaczysz: Hello, World!
Znacznik <var>
Znacznik <var>
(od angielskiego "variable") służy do oznaczania zmiennych w wyrażeniach matematycznych lub programistycznych.
<p>Wzór na pole trójkąta: <var>A</var> = (<var>b</var> × <var>h</var>) / 2</p>
Wzór na pole trójkąta: A = (b × h) / 2
Znacznik <q>
Znacznik <q>
(od angielskiego "quote") służy do oznaczania krótkich cytatów wewnątrz tekstu. Przeglądarki domyślnie dodają cudzysłowy wokół zawartości <q>
.
<p>Jak powiedział Einstein: <q>Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy</q>.</p>
Jak powiedział Einstein: Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy
.
Znacznik <blockquote>
Znacznik <blockquote>
służy do oznaczania dłuższych cytatów, które są wyodrębnione z głównego tekstu. Przeglądarki domyślnie dodają wcięcie do zawartości <blockquote>
.
<blockquote cite="https://example.com/source">
<p>To jest dłuższy cytat, który zajmuje kilka linii tekstu. Znacznik blockquote jest używany do formatowania takich dłuższych cytatów.</p>
<footer>— Autor cytatu</footer>
</blockquote>
To jest dłuższy cytat, który zajmuje kilka linii tekstu. Znacznik blockquote jest używany do formatowania takich dłuższych cytatów.
Znacznik <dfn>
Znacznik <dfn>
(od angielskiego "definition") służy do oznaczania terminu, który jest definiowany w tekście.
<p><dfn>HTML</dfn> to język znaczników używany do tworzenia stron internetowych.</p>
HTML to język znaczników używany do tworzenia stron internetowych.
Zadanie praktyczne (z rozwiązaniem)
Zadanie: Stwórz stronę z instrukcją obsługi prostego programu, używając różnych znaczników formatowania tekstu poznanych w tej lekcji.
Rozwiązanie:
<!DOCTYPE html>
<html lang="pl">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Instrukcja Obsługi Edytora Tekstu</title>
<style>
body {
font-family: Arial, sans-serif;
line-height: 1.6;
margin: 20px;
}
.shortcut {
background-color: #f5f5f5;
padding: 2px 5px;
border-radius: 3px;
border: 1px solid #ddd;
}
code {
background-color: #f8f8f8;
padding: 2px 4px;
border-radius: 3px;
}
pre {
background-color: #f8f8f8;
padding: 10px;
border-radius: 5px;
overflow-x: auto;
}
mark {
background-color: #ffffcc;
}
</style>
</head>
<body>
<h1>Instrukcja Obsługi <cite>SimpleEdit</cite></h1>
<p><dfn>SimpleEdit</dfn> to prosty edytor tekstu, który umożliwia tworzenie i edycję dokumentów tekstowych.</p>
<h2>Podstawowe funkcje</h2>
<h3>Tworzenie nowego dokumentu</h3>
<p>Aby utworzyć nowy dokument, naciśnij <kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">N</kbd> lub wybierz z menu <mark>Plik > Nowy</mark>.</p>
<h3>Otwieranie istniejącego dokumentu</h3>
<p>Aby otworzyć istniejący dokument, naciśnij <kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">O</kbd> lub wybierz z menu <mark>Plik > Otwórz</mark>.</p>
<h3>Zapisywanie dokumentu</h3>
<p>Aby zapisać dokument, naciśnij <kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">S</kbd> lub wybierz z menu <mark>Plik > Zapisz</mark>.</p>
<h2>Formatowanie tekstu</h2>
<p>SimpleEdit obsługuje podstawowe formatowanie tekstu za pomocą skrótów klawiaturowych:</p>
<ul>
<li><kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">B</kbd> - <strong>pogrubienie</strong></li>
<li><kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">I</kbd> - <em>kursywa</em></li>
<li><kbd class="shortcut">Ctrl</kbd> + <kbd class="shortcut">U</kbd> - <u>podkreślenie</u></li>
</ul>
<h2>Przykładowy kod</h2>
<p>SimpleEdit obsługuje również podświetlanie składni dla różnych języków programowania. Na przykład, dla <abbr title="JavaScript">JS</abbr>:</p>
<pre><code>
function powitanie() {
var imie = document.getElementById("imie").value;
alert("Witaj, " + imie + "!");
}
</code></pre>
<p>Po uruchomieniu tego kodu, zobaczysz okno dialogowe z komunikatem: <samp>Witaj, [twoje imię]!</samp></p>
<h2>Opinie użytkowników</h2>
<blockquote>
<p>SimpleEdit to najlepszy edytor tekstu, jakiego kiedykolwiek używałem. Jest prosty, intuicyjny i ma wszystkie potrzebne funkcje.</p>
<footer>— Jan Kowalski, programista</footer>
</blockquote>
<p>Jak powiedział jeden z naszych użytkowników: <q>SimpleEdit zmienił sposób, w jaki piszę kod</q>.</p>
<h2>Wymagania systemowe</h2>
<p>Do uruchomienia programu SimpleEdit potrzebujesz:</p>
<ul>
<li>System operacyjny: Windows 10 lub nowszy, macOS 10.15 lub nowszy, Linux z <var>X</var> Window System</li>
<li>Pamięć RAM: minimum 2 GB</li>
<li>Miejsce na dysku: minimum 100 MB</li>
</ul>
</body>
</html>
Dodatkowe zadania do samodzielnego wykonania:
- Stwórz stronę z definicjami terminów informatycznych, używając znaczników
<dfn>
i<abbr>
. - Utwórz stronę z cytatami znanych osób, używając znaczników
<q>
i<blockquote>
. - Stwórz stronę z przykładami kodu w różnych językach programowania, używając znaczników
<code>
i<pre>
. - Utwórz stronę z instrukcją obsługi urządzenia elektronicznego, używając znaczników
<kbd>
,<samp>
i<mark>
.
Najczęściej zadawane pytania
Jaka jest różnica między <q> a <blockquote>?
Znacznik <q> służy do krótkich cytatów wewnątrz tekstu i automatycznie dodaje cudzysłowy. Znacznik <blockquote> jest przeznaczony dla dłuższych cytatów, które są wyodrębnione z głównego tekstu i domyślnie renderowane z wcięciem.
Kiedy używać <code>, a kiedy <pre>?
Znacznik <code> służy do oznaczania fragmentów kodu, ale nie zachowuje formatowania (spacji, znaków nowej linii). Dla dłuższych fragmentów kodu, gdzie formatowanie jest ważne, należy użyć <pre><code>...</code></pre>.
Do czego służy znacznik <mark>?
Znacznik <mark> służy do wyróżnienia tekstu, tak jakby został zaznaczony markerem. Jest przydatny do podkreślania ważnych fragmentów tekstu, pokazywania wyników wyszukiwania lub zwracania uwagi na konkretne części tekstu.
Jak dodać pełną nazwę do skrótu?
Aby dodać pełną nazwę do skrótu, należy użyć znacznika <abbr> z atrybutem title, np. <abbr title="World Health Organization">WHO</abbr>. Po najechaniu myszką na skrót pojawi się podpowiedź z pełną nazwą.
Jaka jest różnica między <kbd>, <samp> i <var>?
Znacznik <kbd> oznacza tekst wprowadzany przez użytkownika (np. klawisze), <samp> oznacza przykładowy wynik działania programu, a <var> oznacza zmienne w wyrażeniach matematycznych lub programistycznych.